Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) – co jeść, a czego unikać?
Czym jest SIBO oraz jakie są jego objawy i przyczyny? Czy dieta pomoże na to schorzenie? Jak leczyć i zdiagnozować SIBO? Na te pytania odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.
Problemy jelitowe są coraz częstszą dolegliwością we współczesnym świecie. Nierzadko przyczyną doświadczanego dyskomfortu jest SIBO, czyli przerost bakteryjny w jelicie cienkim.
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego – co to jest?
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, nazywane również SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), jest to schorzenie, które charakteryzuje zespół objawów klinicznych w obrębie przewodu pokarmowego. Powodem pojawienia się zaburzeń pracy układu pokarmowego jest za duża ilość bakterii bytujących w jelicie cienkim. Nadmierna ilość bakterii w jelitach powoduje zaburzenia równowagi mikrobiologicznej. U osoby zdrowej większość bakterii bytuje w okolicach okrężnicy, czyli w dolnym odcinku przewodu pokarmowego.
Objawy SIBO
Objawy, które charakteryzują SIBO to utrata masy ciała, nadmierna produkcja gazów, wzdęcia, biegunki, stolce tłuszczowe, bóle brzucha. U chorych często występuje także anemia i niedobory pokarmowe. Jeżeli u osoby z SIBO występują stolce tłuszczowe, wskazuje to na nieprawidłowy metabolizm tłuszczów, wiązać się to może z niedoborem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach tj.: A, D, E i K.
Przyczyny
Zespół przerostu bakterii w jelicie cienkim bardzo często występuje u osób z IBS. Lecz to nie jedyny czynnik ryzyka. Nieprawidłowa budowa anatomiczna przewodu pokarmowego, czy zaburzenia motoryki układu pokarmowego również predysponują do pojawienia się SIBO. Osoby z obniżoną odpornością np. w przebiegu zakażenia wirusem HIV, podczas leczenia nowotworów również są narażone na przerost bakterii w jelicie cienkim. Ten problem może dotknąć także osób zmagających się z zaburzeniami wchłaniania w przebiegu chorób takich jak: celiakia czy choroba Leśniowskiego-Crohna.
Diagnostyka SIBO
Złotym standardem w rozpoznaniu SIBO są wodorowe testy oddechowe z laktulozą lub glukozą. Ich zadaniem jest sprawdzenie, czy po spożyciu cukru (laktulozy) w wydychanym powietrzu jest metan i/lub wodór. Oba te gazy nie są produkowane przez człowieka, wytwarzają je bakterie podczas procesu fermentacji cukru. Taki test trwa od 90 do 120 minut, jeżeli podczas testu gazy zostaną wykryte specjalista może stwierdzić SIBO.
Aby badania były wiarygodne, należy odpowiednio przygotować się do wykonania testu. W klinikach i laboratoriach przeprowadzających takie badania widnieje lista produktów i leków, które należy wykluczyć z diety. Wykluczenia te mogą trwać nawet kilka tygodni, dlatego warto sprawdzić wymagania odpowiednio wcześnie, aby zapewnić poprawność wyników.
Dodatkowe badania, które mogą być zlecone w celu zdiagnozowania SIBO oraz sprawdzenia stanu zdrowia organizmu to: morfologia, poziom witaminy B12 i kwasu foliowego, endoskopia.
Dieta w SIBO
Elementem charakterystycznym w przebiegu SIBO jest pogorszenie objawów po spożyciu produktów bogatych w cukry fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole, czyli FODMAP. Aby poprawić jakość życia, zaleca się unikanie produktów z tej grupy. O diecie low FODMAP oraz o źródłach cukrów wysoko fermentujących pisaliśmy we wcześniejszym artykule. Jeżeli cierpisz na SIBO lub IBS koniecznie się z nim zapoznaj.
Dieta low FODMAP nie pomoże jednak wszystkim. Jeżeli SIBO występuje jako następstwo nieprawidłowej budowy anatomicznej czy niskiej odporności, dieta wykluczające źródła FODMAP nie do pozytywnych rezultatów.
Leczenie SIBO
Złotym standardem w leczeniu SIBO jest wdrożenie antybiotykoterapii kontrolowanej przez lekarza specjalistę. Terapia antybiotykowa zmniejsza ilość bakterii w jelicie cienkim, przywracając równowagę bakteryjną. Oprócz leczenia antybiotykiem ważne jest znalezienie przyczyny SIBO. W przypadku osób z IBS konieczne jest wdrożenie diety low FODMAP, u osób z nieprawidłową budową anatomiczną koniecznym może okazać się zabieg chirurgiczny.
Inne działania pomagające w SIBO
Jeżeli w wyniku przerostu bakteryjnego wystąpiły niedobory pokarmowe, to należy je uzupełnić poprzez suplementację. Odpowiednie preparaty zaleci lekarz specjalista, najczęściej przepisywane są leki uzupełniające witaminy rozpuszczalne w tłuszczach oraz witaminę B12 i kwas foliowy.
Badania w dziedzinie probiotykoterapii w SIBO są nieustannie prowadzone. Na ten moment nie wyodrębniono konkretnego szczepu, który wykazywałby działanie zapobiegające występowaniu SIBO. Probiotyki są stosowane objawowo, pod występujące symptomy. Należy pamiętać, aby nie wdrażać probiotyków na własną rękę bez ustaleń z lekarzem. Nieodpowiednio dobrana probiotykoterapia może zaszkodzić i spowolnić leczenie.
Aplikacja Fitatu®
Już teraz pobierz aplikację za darmo ze Sklepu Play lub Apple Store i zyskaj pomoc w walce z SIBO! Chcesz mieć dostęp do wszystkich dodatkowych funkcji Zdecyduj się na zakup planu Fitatu® Premium. A jeśli posiłki często spożywasz poza domem i nie masz pewności, co do ich kaloryczności, zdecyduj się na Fitatu® Premium+AI. Poza wszystkimi funkcjami Premium, zyskasz również dostęp do Szacowania Kalorii AI, które poprzez sztuczną inteligencję, po wpisaniu nazwy potrawy, oszacuje jej kaloryczność.
UWAGA! Dla czytelników bloga przygotowaliśmy specjalny kod rabatowy: SIBO-8W. Wejdź na https://www.fitatu.com/app/order-and-payment i zgarnij 20% rabatu na roczne plany Fitatu® Premium+AI oraz Fitatu® Premium. Psst… kod łączy się z promocjami!
Co jeszcze znajdziesz w Fitatu® Premium?
- ponad 2000 przepisów plus kilkadziesiąt nowych co miesiąc,
- dodatkowe plany postu przerywanego,
- możliwość tworzenia list zakupowych,
- 7 gotowych menu z posiłkami,
- filtrowanie produktów i przepisów,
- więcej synchronizacji z fit apkami,
- dostęp do aplikacji w wersji webowej.
Bibliografia:
- https://link.springer.com/article/10.1007/s11894-019-0671-z
- https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/choroby-ukladu-pokarmowego/sibo-definicja-diagnostyka-leczenie-dieta/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0889855321000200?via%3Dihub
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28267052/