Hipokrates ponad 2000 lat temu stwierdził, że “Każda choroba zaczyna się w jelitach”. Choć ta odważna teza nie została potwierdzona, to jest w niej odrobina prawdy. Stan mikroflory jelit może przyczyniać się do występowania przewlekłego stanu zapalnego w organizmie, a ten z kolei do rozwoju wielu chorób metabolicznych oraz psychicznych.

Ponad 2000 lat temu ojciec współczesnej medycyny, Hipokrates, zasugerował, że każda choroba zaczyna się w jelitach. Czy faktycznie miał rację? Przeprowadzono wiele badań mających na celu zbadanie wpływu mikrobioty jelit na poszczególne układy w organizmie i wiele z nich dowodzi zależności między nimi.

Mikrobiom – co to jest?

Mikrobiom to ogół mikroorganizmów występujących w danym środowisku. O mikrobiomie możemy mówić zarówno w kontekście środowiska naturalnego jak i o drobnoustrojach w organizmie człowieka i dzisiaj skupimy się właśnie na tym zagadnieniu. U zdrowego dorosłego człowieka mikrobiom może osiągnąć masę nawet 2-3 kg. Mikroorganizmy zamieszkujące określoną część danego mikrobiomu (np. jamę ustną, jamę nosową, jelita, układ moczowy, skórę itd.) nazywamy mikrobiotami, a ich skład, pod względem jakościowym i ilościowym, może się między sobą różnić. Dzisiaj skupimy się na mikrobiomie układu pokarmowego, a dokładniej jelit.

Zdrowie jelit, a przewlekły stan zapalny

Nieprawidłowa mikroflora jelit spowodowana m.in. złą dietą, piciem dużej ilości alkoholu, spożywaniem dużej ilości cukru czy częstym braniem antybiotyków może skutkować dybiozą (zaburzeniem mikroflory jelitowej) oraz dalej przerwaniem integralności bariery jelitowej. W konsekwencji do krwioobiegu mogą przedostawać się toksyny, których obecność wywołuje odpowiedź układu immunologicznego. Jeśli stan zapalny wywołany obecnością toksyn będzie utrzymywał się przez dłuższy czas, może to skutkować pojawieniem się przewlekłego stanu zapalnego w organizmie, a ono z kolei może się przyczyniać do rozwoju szeregu chorób.

Skutki przewlekłego stanu zapalnego w organizmie

Krótkotrwałe stany zapalne w organizmie można powiedzieć, że w pewien sposób sprzyjają zdrowiu, gdyż stymulują układ odpornościowy do obrony przed toksynami i innymi niepożądanymi drobnoustrojami. Jeśli jednak stan zapalny zaczyna występować w organizmie w sposób nieprzerwany – nazywany jest wtedy zapaleniem przewlekłym, niskiego stopnia lub ogólnoustrojowym – może powodować, że komórki układu odpornościowego będą atakować nie tylko niepożądane komórki, ale też zdrowe komórki organizmu przyczyniając się tym samym do rozwoju różnych chorób w tym otyłości, chorób układu krwionośnego, cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego, choroby Alzheimera, depresji i wielu innych.

Sposoby na poprawę mikrobioty jelit

Wciąż brakuje jednoznacznych badań, które świadczyłyby o powiązaniu diety z przewlekłymi stanami zapalnymi organizmu, jednak jest prawdopodobne, że jakość diety i styl życia mają wpływ na ich występowanie w organizmie. Co zatem możesz zrobić, aby utrzymać ciało i zdrowie w dobrej kondycji?

1. Stosuj zróżnicowaną dietę, bogatą w składniki odżywcze

Staraj się, by dieta była bogata w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, produkty fermentowane, nienasycone kwasy tłuszczowe (w tym kwasy omega 3). Pamiętaj o zapewnieniu odpowiedniej podaży białka, jednak staraj się, by było ono dostarczane nie tylko z mięsa, ale także z ryb i roślin strączkowych.

2. Wprowadź do diety probiotyki i prebiotyki

Systematyczna suplementacja probiotykami i prebiotykami jest już właściwie niezbędna dla utrzymania prawidłowej mikroflory jelit. Jeśli pijesz alkohol, jesz produkty przetworzone i chociaż raz w życiu przyjmowałeś antybiotyk, to prawdopodobnie powinieneś zadbać o poprawę stanu twojej mikroflory jelit. Więcej na temat probiotykoterapii przeczytasz w artykule Probiotyki.

3. Ogranicz spożywanie alkoholu

Alkohol może osłabiać mikroflorę jelit i przyczyniać się przerwania integralności mikroflory jelitowej.

4. Ogranicz stres

Stale podwyższony poziom hormonów stresu również może negatywnie wpływać na organizm, przyczyniając się do wzmacniania w nim stanów zapalnych.

5. Zadbaj o odpowiednią ilość i jakość snu

Nieodpowiednia ilość snu powoduje niedostateczną regenerację organizmu, co wzmacniania występowanie w nim stanów zapalnych.

6. Zbadaj czy nie cierpisz na nietolerancje lub alergie pokarmowe

Być może to co jesz, nie sprzyja twojemu zdrowiu. Jeśli często obserwujesz u siebie biegunki, wzdęcia czy przelewanie w brzuchu, szczególnie po zjedzeniu jakiegoś produktu, warto zbadać się pod kątem nietolerancji lub alergii pokarmowych.

Czy zatem Hipokrates miał rację mówiąc, że “Każda choroba zaczyna się w jelitach”? Nie, nie każda, ale wiele badań wykazało, że zaburzony mikrobiom może prowadzić do rozwoju przewlekłych chorób metabolicznych. Warto zatem przyjrzeć się bliżej swoim wypróżnieniom (czy stolec jest prawidłowy, czy często pojawia się biegunka lub zatwardzenie), zaobserwować jak przebiega proces trawienia (czy pojawiają się wzdęcia, uczucie przelewania w brzuchu). Jeśli tak, rozważ zrobienie dodatkowych badań i wprowadzenie dopasowanej probiotykoterapii lub przynajmniej wprowadzenie zmian w diecie.

Aplikacja Fitatu

Pobierz aplikację ze Sklepu Play lub Apple Store i zacznij liczyć z nami swoje makrosy!

Wolisz wersję webową? Nie ma problemu. Dla naszych subskrybentów jest przygotowana podstawowa wersja webowa. A teraz możesz użyć kodu rabatowego JELITA-3 wchodząc na https://www.fitatu.com/app/giftcode  i zgarnij 26% rabatu na miesięczne Fitatu Premium

Co jeszcze znajdziesz w Fitatu Premium?

• ponad 1000 przepisów plus kilkadziesiąt nowych co miesiąc,
• dodatkowe plany postu przerywanego,
• możliwość tworzenia list zakupowych, 
• wybór sześciu gotowych menu z posiłkami,  
• filtrowanie produktów i przepisów, 
• więcej synchronizacji z fit apkami, 
• dostęp do aplikacji w wersji webowej,
• brak reklam!

Czytaj również:

Co o naszym zdrowiu może powiedzieć stolec?
Zespół jelita drażliwego

Bibliografia

1. Conlon M.A., Bird A.R. The impact of diet and lifestyle on gut microbiota and human health. Nutrients. 2015;7:17–44. doi: 10.3390/nu7010017.
2. Singh R.K., Chang H.W., Yan D., Lee K.M., Ucmak D., Wong K., Abrouk M., Farahnik B., Nakamura M., Zhu T.H., et al. Influence of diet on the gut microbiome and implications for human health. J. Transl. Med. 2017;15:73. doi: 10.1186/s12967-017-1175-y.
3. Brennan C.A., Garrett W.S. Gut microbiota, inflammation, and colorectal cancer. Annu. Rev. Microbiol. 2016;70:395–411. doi: 10.1146/annurev-micro-102215-095513.
4. Ronald D. Hills, Jr., Benjamin A. Pontefract, Hillary R. Mishcon, Cody A. Black, Steven C. Sutton, Cory R. Theberge, Gut Microbiome: Profound Implications for Diet and Disease, Nutrients. 2019 Jul; 11(7): 1613. 
5. Hannestad J, DellaGioia N, BlochM. The effect of antidepressant medication treatment on serum levels of inflammatory cytokines: a meta-analysis. Neuropsychopharmacology 2011; 36: 2452-2459.
6. L. Ferrero-Miliani, O.H. Nielsen, P.S. Andersen, S.E. Girardin, Chronic inflammation: importance of NOD2 and NALP3 in interleukin-1β generation, Clin Exp Immunol. 2007 Feb; 147(2): 227–235.
7. Giulio R. Romeo, Jongsoon Lee, Steven E. Shoelson, Metabolic Syndrome, Insulin Resistance and Roles of Inflammation-Mechanisms and Therapeutic Targets, Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2012 Aug; 32(8): 1771–1776. 
8. Solange S. Pereira, Jacqueline I. Alvarez-Leite, Low-Grade Inflammation, Obesity, and Diabetes, Current Obesity Reports volume 3, pages 422–431 (2014),
9. Peter Libby, Inflammation in atherosclerosis, Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2012 Sep;32(9):2045-51.
10. Nathalie Esser, Sylvie Legrand-Poels, Jacques Piette, André J Scheen, Nicolas Paquot, Inflammation as a link between obesity, metabolic syndrome and type 2 diabetes, Diabetes Res Clin Pract. 2014 Aug;105(2):141-50.
11. Fengjin Zhang , Linlan Jiang, Neuroinflammation in Alzheimer’s disease, Neuropsychiatr Dis Treat. 2015 Jan 30;11:243-56.
12. Michael Berk, Lana J Williams,Felice N Jacka, Adrienne O’Neil, Julie A Pasco, Steven Moylan, Nicholas B Allen, Amanda L Stuart, Amie C Hayley, Michelle L Byrne, Michael Maes, So depression is an inflammatory disease, but where does the inflammation come from?, BMC Med. 2013; 11: 200.