Czym jest alkoreksja?
Alkoreksja, zwana także drunkoreksją albo anoreksją alkoholową to poważne zaburzenie odżywiania, polegające na takim planowaniu zapotrzebowania kalorycznego, aby pozostawić sobie „wolne miejsce” na spożycie alkoholu – czyli innymi słowy zastępowanie jedzenia napojami wyskokowymi. Nazwa tej choroby pojawiła się w 2008 roku i stanowi – w uproszczeniu – połączenie anoreksji z alkoholizmem.
Alkohol a „puste kalorie”
Napoje alkoholowe dostarczają organizmowi tzw. „pustych kalorii”, ponieważ poza wartością energetyczną nie zawierają one żadnych substancji odżywczych. A tych kalorii w alkoholu jest niemało – 1 gram czystego alkoholu etylowego to aż 7 kilokalorii, podczas gdy 1 gram tłuszczu ma ich 9. Wydaje się, że 7 kilokalorii to niewiele, ale pomyśl o tym, że w piwie znajduje się średnio 20 gram czystego alkoholu – a to już łącznie 140 dodatkowych, bezwartościowych kalorii, a do tego dochodzi wartość energetyczna pochodząca z pozostałych składników piwa – stąd przeciętna butelka półlitrowa to łącznie 200-250 kcal.
W związku z wysoką kalorycznością alkoholu, osoby cierpiące na lęk przed przyrostem masy ciała i mające obsesję liczenia kalorii, które nie chcą rezygnować z picia napojów alkoholowych, zastępują niektóre posiłki drinkami, aby nie przekraczać ustalonych przez siebie, rygorystycznych limitów kalorycznych. Przyjmują zatem często alkohol na pusty żołądek, przez co jego działanie jest spotęgowane, ponieważ spożywanie napojów wyskokowych na czczo zwiększa ich toksyczność. Takie postępowanie ma poważne konsekwencje zdrowotne, a także może prowadzić do popadnięcia w alkoholizm.
Alkoreksja – negatywne skutki
W wyniku ograniczania przyjmowanych posiłków przy znaczącym spożyciu napojów alkoholowych pojawiają się niedobory składników mineralnych i witamin, co z kolei może być przyczyną wielu schorzeń, w tym stłuszczenia i marskości wątroby, chorób trzustki, osteopenii, udaru serca lub mózgu, a także odwodnienia. Poza konsekwencjami zdrowotnymi, alkoreksja może prowadzić do problemów społecznych i rodzinnych: pogorszenia reputacji, utraty pracy, rozpadu związków, a nawet do nieobyczajnych i ryzykownych zachowań, popełniania wykroczeń czy wręcz przestępstw, jak prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwości.
Dlaczego zastępowanie posiłków alkoholem nie odchudza
Poza groźnymi skutkami dla zdrowia, takie postępowanie ma niewiele sensu, jeśli chodzi o efekt odchudzania się. Ponieważ związki odpowiedzialne w organizmie za neutralizację alkoholu biorą także udział w rozkładaniu tłuszczu, to po spożyciu alkoholu jego spalanie (i odtrucie organizmu) staje się priorytetem. Tym samym rozkład tkanki tłuszczowej zostaje spowolniony. Poza tym, konsumpcja alkoholu powoduje spadek poziomu cukru we krwi i zakłóca proces rozkładu glukozy przez wątrobę oraz uwalniania jej do krwiobiegu. Kiedy poziom cukru we krwi spada, pojawia się uczucie głodu, a pod wpływem alkoholu motywacja do przestrzegania limitu kalorii ulega obniżeniu i łatwiej sięgnąć wtedy po niezdrowa przekąskę. W takich przypadkach osoba chora potrafi zmuszać się do wymiotów, aby pozbyć się nadmiaru kalorii z organizmu i wówczas mamy do czynienia z bulimią alkoholową.
Alkoreksja – kto najczęściej choruje
Problem alkoreksji dotyka szczególnie osób młodych 18-14 lata, w tym zwłaszcza kobiet – chorują one dwukrotnie częściej niż mężczyźni. Jego występowanie jest częste u osób studiujących. Uważa się, że przyczynami tego schorzenia mogą być:
- zaniżona samoocena i brak pewności siebie
- osobnicze predyspozycje do choroby alkoholowej i/lub zaburzeń żywienia
- traumatyczne przeżycia z przeszłości
- stres związany z nauką lub podjęciem pracy zawodowej
- wejście w nowe grupy środowiskowe połączone z utratą kontroli przez rodziców
- presja ze strony rówieśników do spożywania alkoholu
- presja społeczna związana z atrakcyjnym wyglądem i szczupłą sylwetką
Anoreksja alkoholowa to poważna i złożona choroba, trudna w rozpoznaniu i wymagająca specjalistycznego leczenia, stanowiącego połączenie terapii zburzeń żywieniowych i odwyku alkoholowego.
Bibliografia:
Alkoreksja – obecny stan wiedzy: http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/onlinefirst/Szynal_PsychiatrPolOnlineFirstNr236.pdf